Zarządzanie ryzykiem
W Grupie Azoty stosujemy zintegrowane podejście do zarządzania ryzykiem korporacyjnym w oparciu o normę ISO 31000:2018 „Zarządzanie ryzykiem – wytyczne”.
W Grupie Azoty stosujemy zintegrowane podejście do zarządzania ryzykiem korporacyjnym w oparciu o normę ISO 31000:2018 „Zarządzanie ryzykiem – wytyczne”. Uwzględnia ono rozwiązania składające się na nasz ład korporacyjny dostarczając organom zarządczym i nadzorczym oraz akcjonariuszom aktualnych, wiarygodnych i usystematyzowanych informacji na temat ryzyka związanego z działalnością Grupy.
Ryzyko definiujemy, jako prawdopodobne przyszłe zdarzenie oraz wszelkie formy niepewności, które mogą wpłynąć na proces osiągania celów. Zarządzanie ryzykiem składa się z następujących etapów:
- Tworzenie struktury ramowej procesu zarządzania ryzykiem korporacyjnym
- Analiza kontekstu organizacyjnego.
- Identyfikacja i ocena ryzyka:
- identyfikacja i klasyfikacja rodzajów ryzyka,
- analiza ilościowa i jakościowa rodzajów ryzyka,
- mapowanie i priorytetyzacja kluczowych rodzajów ryzyka.
- Postępowanie z ryzykiem:
- wybór strategii postępowania z ryzykiem,
- opracowanie wskaźników KRI oraz postępowania w przypadku przekroczenia progu ryzyka,
- planowanie działań redukujących ryzyko,
- weryfikacja skuteczności podjętych działań dotyczących ryzyka.
- Monitorowanie i sprawozdawczość.
- Doskonalenie zarządzania ryzykiem korporacyjnym.
Osobami odpowiedzialnymi za zarządzanie zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka są właściciele ryzyka, którzy mają za zadanie przeprowadzenie szczegółowej analizy, wdrożenie odpowiednich działań regulujących i redukujących.
Mapa ryzyk grupy kapitałowej Grupa Azoty
I. Zidentyfikowane ryzyko związane z pandemią COVID-19
Zarządy spółek na bieżąco monitorują rozwój wydarzeń w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa oraz oceniają wpływ pandemii na działalność poszczególnych spółek.
Szczególną uwagę przywiązuje się do identyfikacji ryzyka związanego z pandemią, aby móc z wyprzedzeniem podejmować działania zapobiegawcze. Rozwój sytuacji jest dynamiczny, z uwagą śledzimy najnowsze informacje. W Grupie Azoty został powołany zespół, który na bieżąco identyfikuje i ocenia ryzyko.
Zdiagnozowano następujące obszary potencjalnego ryzyka:
- Sprzedaż produktów - zakłócenia w realizacji kontraktów (dotyczy szczególności obszarów o wysokim ryzyku pandemicznym), spowodowane ograniczeniami produkcji i skali działalności przez kontrahentów Spółki.
- Zakłócenia w łańcuchach dostaw surowców i sprzedaży produktów wskutek problemów transportowych (dotyczy w szczególności obszarów o wysokim ryzyku pandemicznym), zmniejszenie dostępności środków transportu, zwiększenie kosztów dostaw w związku z podniesieniem stawek transportowych (szczególnie eksportu), czasowe zamknięcie granic lub inne ograniczenia w tym zakresie.
- Potencjalne zakłócenia w terminowości realizacji projektów, w szczególności inwestycji i prac remontowych, ze względu na utrudnienia lub brak dostępności wykonawców, możliwe opóźnienia dostaw materiałów i urządzeń oraz działania organów administracji publicznej związane z wydawaniem decyzji administracyjnych.
- Potencjalne zakłócenia w ciągłości procesów produkcyjnych w wyniku zwiększonej absencji pracowników.
- Potencjalne zagrożenie utrzymania płynności finansowej przez niektórych kontrahentów w wyniku zatorów płatniczych kontrahentów.
- Zmienność kursów walutowych, w szczególności osłabienia kursu PLN względem EUR i USD.
ZOBACZ, JAKIE DZIAŁANIA PODEJMUJEMY NA RZECZ PLACÓWEK OCHRONY ZDROWIA
II. Zidentyfikowane rodzaje ryzyka środowiskowego w Grupie Azoty
Podstawowa działalność naszej grupy związana jest z przerobem, wytwarzaniem, magazynowaniem i transportem substancji chemicznych, w tym materiałów niebezpiecznych o właściwościach palnych, wybuchowych i toksycznych, które z natury rzeczy mogą spowodować zagrożenie dla środowiska, zdrowia lub życia pracowników oraz mieszkańców miejscowości sąsiadujących z naszymi zakładami i magazynami.
Zapobieganie:
- W Grupie Azoty na bieżąco prowadzimy szczegółowe analizy ryzyka procesowego w oparciu o program zapobiegania awariom. Nie rzadziej niż raz na 5 lat opracowuje się raport o bezpieczeństwie, dotyczący poszczególnych instalacji chemicznych. Na bieżąco monitorujemy też i reagujemy na zmiany prawne regulujące produkcję i magazynowanie materiałów niebezpiecznych.
Ze względu na stosowane technologie nasza działalność wiąże się z emisją CO2, NO2, SO2, NH3, F, pyłów i innych substancji. Stale śledzimy zmiany w prawie - zarówno europejskim, jak i polskim, zobowiązujące przedsiębiorców do obniżania limitów emisji zanieczyszczeń, dekarbonizacji, a także śledzimy zalecenia niezależnych podmiotów, m.in. Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD). Dalsze obniżanie tych limitów może skutkować koniecznością poniesienia znaczących kosztów związanych z modernizacją instalacji lub koniecznością zastąpienia urządzeń niespełniających norm emisji nowymi, wdrażaniem nowych technologii oraz ewentualnymi karami, które mogą być nakładane na poszczególne spółki grupy w przypadku przekraczania ustalonych limitów. Prawo Ochrony Środowiska wymaga uwzględnienia tzw. Konkluzji BAT jako podstawy określania warunków technicznych pozwolenia zintegrowanego oraz wyznaczania dopuszczalnych wielkości emisji.
Wszelkie regulacje w zakresie ograniczeń emisji CO2 , w tym przepisy składające się na tzw. pakiet energetyczno-klimatyczny Unii Europejskiej, mogą znacząco wpływać na działalność grupy. Nie można zatem wykluczyć ryzyka negatywnego oddziaływania cen stosowanych w handlu emisjami CO2 na wyniki grupy. Silny trend wzrostowy oraz dominujące tendencje rynkowe, czyli skala i tempo wzrostu cen uprawnień do emisji CO2, przekroczyły w ostatnich latach wszelkie wcześniejsze prognozy rynkowe. Rynek handlu emisjami CO2 cechuje się dużą nieprzewidywalnością. Gwałtowny wzrost cen uprawnień do emisji obserwowany w 2019 roku i wysoka zmienność rynku utrudniają optymalne zarządzanie ryzykiem cenowym tych uprawnień. Konieczność zakupu dodatkowych uprawnień do emisji po wysokich cenach rynkowych z roku 2019 wpływa na podwyższenie kosztów zmiennych produkcji prowadzonej przez spółki.
Zapobieganie:
- Posiadamy wszystkie niezbędne pozwolenia środowiskowe w zakresie prowadzonej działalności. Działalność grupy w zakresie ochrony środowiska prowadzona jest w oparciu o posiadane pozwolenia zintegrowane i sektorowe. W sposób ciągły monitorujemy wielkość emisji zanieczyszczeń atmosferycznych. Pomiary wykonywane są z częstotliwością określoną w pozwoleniach zintegrowanych, które są ujęte w harmonogramie pomiarów emisji zanieczyszczeń atmosferycznych na dany rok.
W procesach produkcyjnych wytwarzane są również odpady, zgodnie z przepisami prawa środowiskowego klasyfikowane jako niebezpieczne, inne niż niebezpieczne i obojętne. Zmieniające się wymagania prawne rodzą konieczność dostosowania i ponoszenia związanych z nimi kosztów ewentualnego przekroczenia ilości odpadów. Brak zgodności z wymogami prawa może spowodować, że zostaniemy obłożeni administracyjnymi karami pieniężnymi. Magazynowanie odpadów w miejscu innym niż wyznaczone w pozwoleniu zintegrowanym rodzi ryzyko nałożenia kar za magazynowanie odpadu w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym.
Zapobieganie:
- Na etapie projektowania instalacji oraz we wnioskach o wydanie pozwoleń zintegrowanych uwzględniamy wpływ instalacji na wielkość wytwarzanych odpadów. Posiadamy wszystkie pozwolenia prawne dotyczące gospodarki odpadami.
Uwzględniamy ryzyko związane z niezgodnością z przepisami dotyczącymi postępowania z wodą i ściekami. Działania te dotyczą nowych inwestycji i zwiększenia przepustowości obecnie użytkowanych instalacji i urządzeń, ograniczania negatywnego oddziaływania substancji chemicznych (inhibitorów obecnych w ściekach z instalacji do polimeryzacji kaprolaktamu) na proces biologicznego oczyszczania ścieków oraz ograniczenie ich degradującego oddziaływania na te instalacje i urządzenia.
Zapobieganie:
- Na bieżąco monitorujemy zmiany Ustawy Prawo Wodne celem ewentualnego zaostrzenia norm. Posiadamy wszystkie pozwolenia prawne dotyczące gospodarki wodno-ściekowej. Na etapie projektowania instalacji oraz we wnioskach o wydanie pozwoleń szacuje się i uwzględnia wpływ instalacji/urządzenia na wielkość emitowanych zanieczyszczeń do środowiska. Prowadzi się analizę ilości i jakości zrzucanych ścieków oraz pobieranej z ujęć wody.
Istnieje ryzyko, że na skutek ewentualnej awarii na terenie którejś ze spółek dojdzie do zanieczyszczenia gruntu, co spowoduje konieczność poniesienia znacznych kosztów związanych z remediacją/rekultywacją oraz doprowadzi do wydania decyzji administracyjnych, zmuszających do usunięcia historycznych zanieczyszczeń środowiska. W takiej sytuacji możemy być zmuszeni do przeprowadzenia rekultywacji zanieczyszczonego terenu i przywrócenia do stanu przed zanieczyszczeniem. W przypadku zanieczyszczeń historycznych, w drodze decyzji administracyjnej, możemy zostać zobowiązani do sporządzenia i wdrożenia harmonogramu rekultywacji terenu jego realizacji.
Zapobieganie:
- Posiadamy wszystkie pozwolenia prawne dotyczące zanieczyszczenia gruntów. W celu minimalizacji ryzyka prowadzi się monitoring wód podziemnych na terenie zawierającym zanieczyszczenia historyczne, kontrole miejsc załadunku, rozładunku i magazynowania substancji niebezpiecznych na wydziałach produkcyjnych. W oparciu o rodzaj i ilość substancji w instalacji oraz zastosowane środki zabezpieczające przed przedostawaniem się tych substancji do gruntu prowadzi się szczegółową ocenę ryzyka.
W przypadku obniżenia norm emisji hałasu dla terenów sąsiadujących ze spółkami grupy możemy zostać ukarani w drodze decyzji administracyjnych, oraz zobligowani do przedstawienia programu dostosowawczego dojścia do norm wskazanych w stosownym rozporządzeniu. Lokalizacja nowych inwestycji zawsze uwzględnia możliwe oddziaływanie na tereny chronione. Na etapie projektowania instalacji dobiera się urządzenia o odpowiednich parametrach, a lokalizacja instalacji uwzględnia wpływ na hałas emitowany do otoczenia.
Zapobieganie:
- Posiadamy wszystkie pozwolenia prawne dotyczące emisji hałasu. Istniejące instalacje wyposażane są w kabiny dźwiękochłonne i tłumiki hałasu. Spółki Grupy Azoty zgodnie z zapisami pozwoleń zintegrowanych prowadzą monitoring emisji hałasu.
Istnieje ryzyko, że użytkowane substancje radioaktywne mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie lub życie pracowników i osób znajdujących się w obszarze ich potencjalnego oddziaływania albo że nie zostaną spełnione prawne warunki ich wykorzystywania. Ryzyko to wiąże się z rozszczelnieniem pojemników zabezpieczających substancje radioaktywne, użytkowaniem niesprawnych technicznie urządzeń/aparatów wykorzystujących takie radioaktywne czy niewłaściwym zabezpieczeniem urządzeń/aparatów przed dostępem osób trzecich. Istnieje możliwość utraty (kradzieży, zaginięcia) lub wypadnięcia źródła promieniotwórczego . Zdarzenie takie jest bardzo mało prawdopodobne podczas normalnej pracy aparatu.
Zapobieganie:
- W celu wyeliminowania zagrożeń wszystkie źródła promieniotwórcze w pracujących aparatach umieszczone są w pojemnikach transportowo – roboczych, posiadających konstrukcyjne zamknięcia, które uniemożliwiają łatwe wyjęcie źródła promieniowania bez posiadania specjalistycznych kluczy. Pojemniki są przymocowane śrubami do konstrukcji nośnych. Źródła promieniotwórcze pracujące w instalacjach w przestrzeni otwartej są dodatkowo zabezpieczone kłódkami z zamknięciem patentowym. Wszystkie aparaty ze źródłami promieniotwórczymi mają sygnały wyjściowe włączone w obsługujące te instalacje systemy komputerowe. Na czas postojów instalacji lub prac remontowych w bezpośrednim sąsiedztwie materiałów promieniotwórczych deponuje się je w pojemnikach roboczo – transportowych w magazynie izotopów. W Grupie Azoty przeprowadzamy raz w roku okresowe ćwiczenia w celu przeglądu i aktualizacji planu postępowania awaryjnego na wypadek zdarzenia radiacyjnego.
W wyniku ewentualnego pożaru może dojść do uszkodzenia lub zniszczenia majątku spółki, ograniczenia lub wstrzymania jej działalności operacyjnej. Dodatkowo ryzyko to wiąże się z utratą zdrowia i/lub życia naszych pracowników, możliwością skażenia środowiska, wystąpieniem znacznych strat materialnych w wyniku wybuchu lub pożaru obiektu produkcyjnego, a także wystąpieniem strat dotyczących jakości/przydatności produktów w wyniku pożaru obiektu magazynowego.
Zapobieganie:
- Jednostki Zakładowej Straży Pożarnej nadzorujące w spółkach Grupy Azoty działania przeciwpożarowe dysponują sprzętem pożarniczym i ratowniczym, wykorzystywanym do gaszenia pożarów i likwidacji innych miejscowych zagrożeń oraz klęsk żywiołowych. Posiadamy zautomatyzowany system powiadamiania o zagrożeniach, a funkcjonujący system prewencji pożarowej uwzględnia systematyczny nadzór nad bezpieczeństwem pożarowym.
III. Rodzaje ryzyka społecznego zidentyfikowane w Grupie Azoty
W odniesieniu do aspektu społecznego za ryzyko związane z relacjami inwestorskimi i realizacją obowiązków informacyjnych odpowiedzialny jest Kierownik Biura Relacji Inwestorskich, zaś za ryzyko dotyczące sfery odpowiedzialności społecznej korporacji odpowiada Dyrektor Biura Komunikacji.
Ryzyko jest związane z potencjalnym niestosowaniem się grupy do dobrych praktyk ładu korporacyjnego i przepisów rynku kapitałowego. Może dotyczyć również potencjalnego, niezamierzonego udostępniania na zewnątrz nieprawdziwych informacji w raportach bieżących i okresowych spółek, jak również znaczących różnic pomiędzy ogłaszanymi planami a rzeczywistymi działaniami oraz ich wynikami. Zmiany mogą wynikać również z przepisów prawnych, a przekazywane informacje zostać odmiennie zakwalifikowane przez emitentów z Grupy Azoty w przypadku braku jednolitego doradztwa. Ryzyko może skutkować spadkiem zaufania inwestorów, naruszenia wizerunku rzetelnej i transparentnej spółki oraz poniesieniem kar administracyjnych.
Zapobieganie:
- W Grupie Azoty został powołany zespół ds. wdrożenia regulacji unijnych dotyczących rynku kapitałowego, składający się z przedstawicieli wszystkich emitentów z grupy kapitałowej. Prowadzimy nadzór nad przepływem informacji i procesem komunikacji w grupie kapitałowej. Prowadzi się również szkolenia dotyczące obowiązków informacyjnych i polityki informacyjnej.
Ryzyko może wyniknąć z niezamierzonej współpracy z kontrahentami o nie najlepszej reputacji lub z niewystarczającego zaangażowania w działania związane z realizacją polityki CSR czy z nieefektywnym przekazywaniem informacji na temat projektów CSR-owych.
Zapobieganie:
- Ryzyko to ogranicza się dzięki wprowadzeniu regulacji wewnętrznej, dotyczącej polityki społeczno-sponsoringowej grupy oraz zasad komunikacji, uwzględniających sposób kształtowania wizerunku Grupy Azoty.